مقاله نقش اقلیم بر نوع معماری و تزیینات حسینیه ی نواب بیرجند

مقدمه :

از جملـه عوامـل مؤثـر و بنیـادی در طراحـی شـهرهای اسـامی و بناهـای درون شـهری آن، «اقلیــم و رعایــت اصــل رون» میباشــد.

آنچنــان کــه تأثیــر آن در بافــت شــهری و حتــی تکتـک بناهـا و عناصـر معمـاری داخلـی فضاهـا دیـده میشـود.

در ایـران اسـامی، معمـاری بناهـا و شـهرها در اقلیـم گـرم و خشـک یکـی از بارزتریـن و مشـخص ترین نمودهـای تأثیـر اقلیـم بـر شـکلگیری شهر و بناهـا به شـمار مـیرود و میتـوان زیباتریـن و هنرمندانه تریـن طراحیهـای ایرانـی را در ایـن نـوع اقلیـم مشـاهده نمـود.

مقاله نقش اقلیم بر نوع معماری و تزیینات حسینیه ی نواب بیرجند

وجـود محله هـای متعـدد در بافـت تاریخـی شـهر بیرجنـد و بناهـای بـه یـادگار مانـدهی مذهبـی، عمومـی، خصوصـی و غیـره، یـادآور گذشـتهی آن اسـت.

بخشـی جدایی ناپذیـر از کالبـد فیزیکـی اغلب شـهرها و روسـتاهای تاریخـی ایـران بهویـژه از دوران صفویـه بـه بعـد بناهایـی موسـوم بـه میـدان، تکیـه و حسـینیه اسـت.

در ایـن مقالـه، شـهر بیرجنـد در حاشـیه کویـر به عنـوان نمونـه ای منحصـر به فـرد کـه کمتـر مطالعـات معمـاری سـنتی در آن صـورت گرفتـه، برگزیـده شـده و سـعی در بررسـی تأثیر اقلیـم در یکـی از بناهـای تاریخـی منحصـر بهفـرد از دوران حکومـت شـاه عبـاس صفـوی بهنام «حسـینیهی نـواب» دارد

مقاله نقش اقلیم بر نوع معماری و تزیینات حسینیه ی نواب بیرجند

حـال سـؤال اصلـی پژوهـش پیـشِرو ایـن اسـت؛ اقلیـم چـه تأثیـری بـر سـاختار معمـاری و تزیینـات حسـینیه ی نـواب داشـته اسـت.

ایـن بنـا در حـال حاضـر، در یکـی از محله هـای تاریخـی بیرجنـد بهنـام «چهـار درخـت» قـرار گرفتـه و نمونـه ی مطالعاتـی
ارزشـمند و مناسـبی جهـت سـنجش فرضیـه ی تأثیـر اقلیـم در طراحـی و شـکلگیری بناهـای حاشـیه ی کویـر میباشـد.

نگارنـدگان در پژوهـش حاضـر، بـا روش توصیفی-تحلیلـی و ابـزار گـردآوری اطاعـات کتابخانـهای و به ویـژه مشـاهده، سـعی در بررسـی و تحلیـل معمـاری بنای مـورد مطالعـه بـر مبنـای شـاخص «اقلیـم» دارنـد.

کلیدواژگان: اقلیم، معماری، بیرجند، بافت تاریخی، حسینیه نواب